Afgelopen week stond dit artikel over inkomensverschillen bij dertigers uit Schaesberg in De Volkskrant. Mijn generatie én ook nog eens de plek waar ik ben opgegroeid dus! In het artikel wordt dan wel specifiek verwezen naar de wijk ‘t Eikske, een wijk die in de jaren 80 uit de grond werd gestampt op de plek waar voorheen de Oranje Nassau II mijn stond, ik groeide op in de jaren 70 wijk ‘Achter de Winkel’ die daar net naast ligt.
Maar goed, het gaat dus over inkomensverschillen. Onderzoek heeft uitgewezen dat als je in onder andere Landgraaf, Heerlen of Kerkrade bent geboren tussen 1982 en 1987, je huidige inkomen sterk afhankelijk is van het inkomen van het gezin waarin je bent geboren. Om hiervoor verklaringen te zoeken, wordt ingezoomd op Schaesberg. Een basisschooldirecteur, socioloog en welzijnswerken komen met de twee verklaringen die altijd worden genoemd als het over dit soort kwesties gaat:
- Kinderen uit arme gezinnen kregen een lager schooladvies dan kinderen uit rijke gezinnen.
- In arme gezinnen werden kinderen minder gemotiveerd om te gaan studeren.
De verklaringen die we in deze regio al langer kennen dus. Maar als ‘ervaringsdeskundige’ op dit vlak, ontbreekt er voor mij 1 belangrijke factor: De straat.
De straat had meer invloed
Onze generatie was namelijk de generatie die net het laatste staartje meekreeg van de door Vietnam veteranen van de Afcent ontketende drugsproblematiek, die de Mijnstreek na het sluiten van de mijnen overspoelde. Hierdoor ontstonden er in Schaesberg op straat 2 soorten hanggroepen: Bij de ene groep hoorde je erbij als je naar een betere (Havo en hoger) middelbare school ging, en bij de andere groep hoorde je erbij als je streetwise was. En streetwise werd in onze regio dus al snel drugsgerelateerd.
De kant die jouw hanggroep op ging, was vooral afhankelijk van de alpha persoon in de groep, of het voorbeeld dat de generatie voor jou gaf. Voorbeeld deed namelijk volgen; zowel goed als slecht en van voorgangers en alpha’s. Het is natuurlijk evident dat het voorbeeld in een rijkere straat anders was dan het voorbeeld in een armere straat. En de groepen die het verkeerde pad kozen, begonnen doordat ze in aanraking kwamen met drugs niet met een kleine achterstand aan hun werkzame leven, maar kregen gelijk een joekel van achterstand mee. En voilà, daar heb je het grote verschil in inkomen tussen de dertigers van nu.
Zo kon het dus gebeuren dat 5 jongens uit gezinnen met middeninkomens uit één straat allemaal minimaal een hbo opleiding afrondden (en bij de 6e die iets meer op de rand balanceerde kwam dat later ook nog goed) en in de straten ernaast, met een vergelijkbare populatie, het resultaat heel anders was.
Misschien was de straat wel een belangrijkere factor dan het schooladvies en motiverende ouders…
Rik Mertens 